Studies

Hulpafwijzend gedrag ten opzichte van de psychiater en psycholoog

Een studie naar het gebruik en niet-gebruik van gezondheidszorg werd uitgevoerd door de Onafhankelijke Ziekenfondsen. De huidige analyse spitst toe op respondenten die gebruik maken van gezondheidszorg, maar specifiek hulpafwijzend gedrag vertonen aangaande psychische zorgverlening.
Pdf downloaden
Thema
Geestelijke gezondheid
Eerstelijnszorg
Datum

We merken op dat er meer taboes zijn rond mentale gezondheid dan rond fysieke gezondheid. Dat blijkt uit een onderzoek onder de leden van de Onafhankelijke ziekenfondsen, naar het niet-gebruik van gezondheidszorgen.

Ongeveer 5 op de 10 (huisarts) tot 8 op de 10 (tandarts) gebruikers maakt geregeld (‘meerdere keren per jaar’, ‘1 keer per jaar’, ‘1 keer om de 2 jaar’) een afspraak bij deze zorgverleners. Daarentegen maakt minder dan 1 op de 10 respondenten geregeld een afspraak bij de psychiater of psycholoog.

Hulpafwijzend gedrag ten aanzien van zorgverleners

Hulpafwijzend gedrag ten aanzien van zorgverleners

Voornaamste resultaten :

  • 1 op de 3 respondenten (35%) geef toe hulpafwijzend te zijn ten opzichte van zowel de psycholoog als psychiater
  • Bijna 4 op de 10 mannen (38,4%) vertonen hulpafwijzend gedrag, ten opzichte van ongeveer 1 op de 3 vrouwen (31,6%).
  • Er is een duidelijk verband tussen angst voor COVID-19 en hulpafwijzend gedrag naar mentale gezondheidszorgen: 39,9% van de respondenten die bang zijn omwille van de coronacrisis vertonen hulpafwijzend gedrag, tegenover 33,8% van de respondenten die niet bang zijn omwille van de coronacrisis

Wat zijn de barrières tot mentale gezondheidszorg?

Verdere analyse zou nodig zijn om te begrijpen wat mensen ervan weerhoudt om psychologische hulp te zoeken. We kunnen er echter al een idee van krijgen dankzij de 6 categorieën van barrières tot het zoeken/krijgen van mentale zorgen die Arundell formuleert. Deze categorieën worden weergegeven in de tabel, met telkens enkele voorbeelden van de specifieke barrières die onder deze categorie vallen.

Door Arundell et al. geïdentificeerde categorieën en voorbeelden van barrières tot mentale gezondheidszorg

De volledige studie van Arundell, lees je via deze link 

Wat zijn de barrières tot mentale gezondheidszorg

Aanbevelingen

  • Het is van groot belang om personen met psychische problemen te richten naar een formele hulpverlening. Naast een klassieke consultaties, zijn teleconsultaties laagdrempelig, flexibel, weinig tijdsintensief en eventueel zelfs anoniem. We raden daarom aan het grote publiek bewust te maken van dit aanbod en deze uit te breiden wanneer mogelijk.
  • Er is een belangrijke rol weggelegd voor de huisarts in het oriënteren van personen naar gespecialiseerde hulp, zeker voor personen met laag inkomen en lage opleidingsgraad die moeilijker de weg naar gespecialiseerde hulp vinden.
  • Psychologische zorg moet worden afgestemd op de behoeften van specifieke groepen. Vooral tijdens de coronacrisis konden we de nood aan aangepaste zorg waarnemen voor bepaalde risicogroepen, die ook minder sociaal contact hebben dan voorheen. Voorlichtingscampagnes moeten zich ook richten op bepaalde minder blootgestelde groepen.
  • Verder inzetten op het destigmatiseren van mentale problemen. Dit kan bijvoorbeeld door personen met mentale problemen zelf aan het woord te laten, zodat hun andere sociale rollen ook getoond kunnen worden (echtgeno(o)t(e), werknemer, buur,…)