Impact Covid-19: focus op mentale gezondheidszorgen

Tijdens de pandemie was onze gezondheidszorg, en in het bijzonder de geestelijke gezondheidszorg beperkt, waardoor patiënten behandelingen hebben uitgesteld, met alle gevolgen van dien. De noodsituatie op gezondheidsgebied die door de pandemie werd veroorzaakt, toonde aan hoe moeilijk het is om geestelijke gezondheidszorg te verlenen.

Deze verkennende analyse heeft tot doel de impact van Covid-19 op de gezondheidszorg en het gebruik van antidepressiva en antipsychotica door mensen met geestelijke gezondheidsproblemen te analyseren. Alle gebruikte gegevens in deze studie zijn gebaseerd op de vergoedingen van de verplichte verzekering. Daarom wordt geen rekening gehouden met niet-vergoede uitkeringen.

Thema
Geestelijke gezondheid
Datum

Psychologische-en psychiatrische consultaties

De bijdrage van teleconsultaties in de zorg voor patiënten met geestelijke gezondheidsproblemen is duidelijk zichtbaar in onze vergoedingsgegevens. Zorg op afstand telefonisch of via video met een psychiater of psycholoog heeft voor een goede continuïteit van de zorg in de geestelijke gezondheidszorg gezorgd.

  • 61,7% van de mensen met een psychische stoornis maakte gebruik van ten minste één dienst voor zorg op afstand, terwijl dit percentage voor de rest van de bevolking 37,1% bedraagt. Teleconsultaties hebben ertoe geleid dat tussen 2019 en 2020 bijna evenveel mensen contact hebben gehad met een arts.
  • 2/3 van de fysieke contacten die tussen maart en mei 2020 werden uitgesteld of geannuleerd, werd opgevangen door contacten op afstand.
  • De daling van het aantal contacten met een psycholoog of psychiater tussen 2019 en 2020 ging van 36% naar 25% in maart, van 73% naar 19% in april en van 54% naar 17% in mei dankzij teleconsultaties.

Fysieke contacten en contacten op afstand met een huisarts of specialist in 2019 en 2020

 

Verstrekking van geneesmiddelen in openbare apotheken

Uit onze gegevens blijkt een hoge verstrekking van antidepressiva en antipsychotica in maart 2020. Ze lijken te wijzen op een groot aanbod of een grote voorraad van deze essentiële geneesmiddelen voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen aan het begin van de gezondheidscrisis. De maanden april en mei 2020 markeren eerder een onderbreking in deze aanvoer/voorraad van antidepressiva en antipsychotica.

  • Vanaf april 2020 zien we namelijk dat meer dan 10% van de mensen met psychische stoornissen in 2019 geen antidepressiva meer gebruikt.
  • Tussen maart en december 2020 is de verstrekking van antidepressiva met 6,5% gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Daarentegen was er een zeer geringe daling voor antipsychotica (-0,4%).

Overnachting en dagopname in een ziekenhuis

Het aantal opnames in de psychiatrie (psychiatrisch ziekenhuis of psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis) van mensen met psychische stoornissen in 2020 tijdens de pandemische periode is aanzienlijk gedaald ten opzichte van 2019.

  • Tussen maart en mei 2020 was dat 50% in vergelijking met dezelfde periode in 2019.
  • De daling van het aantal psychiatrische opnames is tussen 2019 en 2020 in 2020 nooit volledig ingelopen en  bleef het tussen 30% en 47% tussen juni en december 2020 .

Aantal psychiatrische opnames tussen 2019 en 2020

Spoedgevallen

Vanaf maart 2020 was er een aanzienlijke en gestage daling van het aantal opnames op spoedeisende hulpafdelingen van ziekenhuizen voor mensen met geestelijke gezondheidsproblemen.

  • Ongeveer 30% tijdens de twee golven van de coronapandemie (maart-mei 2020 en oktober-december 2020) in vergelijking met 2019.
  • Tussen juni en september 2020 was er een daling van 15 % van spoedgevallen ten opzichte van 2019.

Aantal opnames in spoedeisende hulpafdelingen van ziekenhuizen tussen 2019 en 2020