Deze studie toont aan dat we vaker naar de dokter gaan naarmate er meer fijn stof in de lucht is. Naast de gezondheidsimpact voor de bevolking, lopen ook de kosten voor vermijdbare doktersbezoeken hoog op.
Luchtverontreiniging vormt het grootste milieugezondheidsrisico voor de Europese bevolking. Samen met onderzoekers verbonden aan KU Leuven, UHasselt en de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL), werpt deze analyse nieuw licht op fijnstofvervuiling in België, de aanwezigheid van groene zones en de associatie met het aantal bezoeken aan de huisarts en spoeddienst. Deze studie werd gepubliceerd in het internationale vakblad Environmental Research.
Het niveau van vervuiling door PM2,5 (fijnstof in de omgevingslucht met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer) werd daarbij in kaart gebracht tot op het niveau van ongeveer 20.000 wijken. Vervolgens werden deze data gekoppeld aan de gegevens van meer dan 1 miljoen Belgische jongeren en volwassen aangesloten bij de Onafhankelijke Ziekenfondsen (waaronder Helan in Vlaanderen en Brussel).
De algemene vaststelling daarbij: hoe lager de concentratie fijn stof in de lucht, hoe minder vaak men naar de dokter gaat. Voor volwassenen was het gemiddeld jaarlijks aantal huisartsbezoeken binnen de kantooruren gelijk aan:
Bij jongeren werd dezelfde tendens vastgesteld. Hetzelfde geldt voor huisartsbezoeken buiten de kantooruren, die meestal wijzen op een dringendere nood aan medisch advies.
De studie maakt ook een inschatting van de financiële impact van vermijdbare huisartsbezoeken, waarbij we een oorzakelijk verband veronderstellen, indien alle personen zouden wonen in een wijk met de laagste concentratie van fijnstof (4,91 tot 7,49 μg/m³). Geëxtrapoleerd naar de Belgische bevolking bedraagt deze vermijdbare kost 43 miljoen euro, waarvan meer dan 37 miljoen euro ten laste van de ziekteverzekering en bijna 6 miljoen ten laste van de patiënt. Eerdere bevindingen van dezelfde onderzoekers wezen ook op een hogere afwezigheid op het werk wanneer luchtvervuiling piekt.
Werken aan een betere luchtkwaliteit is dus niet enkel goed voor de volksgezondheid, maar ook voor de financiële duurzaamheid van de ziekte- en invaliditeitsverzekering.
Naast fijnstofvervuiling werd ook een andere belangrijke factor van invloed op de volksgezondheid onderzocht: de aanwezigheid van groene ruimte. Hier tonen de bevindingen aan dat wie woont in een wijk met meer dan 30% boombedekking, minder naar de dokter gaat.
Deze bevindingen bevestigen de noodzaak om de luchtvervuiling te blijven terugdringen met een ambitieus plan, namelijk om de WHO-richtlijnen omtrent PM2,5 (i.e. een jaargemiddelde van 5 μg/m³) voor 2030 te implementeren. Onze resultaten ondersteunen ook het belang van groene zones voor de volksgezondheid en de noodzaak om deze waar nodig te beschermen of te ontwikkelen. De relevantie voor de volksgezondheid wordt verder bevestigd door de impact op de financiële duurzaamheid van de verplichte zorgverzekering.
Het is de tweede milieu-epidemiologische studie die de Onafhankelijke Ziekenfondsen publiceren in samenwerking met onderzoekers verbonden aan KU Leuven, UHasselt en IRCEL. De eerste studie ging in op de associatie tussen kortstondige blootstelling aan omgevingsluchtverontreiniging en intrede in arbeidsongeschiktheid.
