De impact van vervuiling op onze individuele gezondheid en ons collectief gezondheidssysteem is heel groot. Daarom moeten het klimaat en het milieu bovenaan de politieke agenda voor de volgende jaren gezet worden. Dat is de visie die wordt verdedigd door de Onafhankelijke Ziekenfondsen, die van het milieu een van de hoofdthema’s van het memorandom 2024 “Horizon 2030: duurzaam bouwen aan de gezondheid van morgen” hebben gemaakt.
Wist je dat luchtvervuiling nog steeds het grootste milieurisico is voor de gezondheid? 97% van de stedelijke bevolking in de EU wordt blootgesteld aan concentraties fijn stof boven de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook tellen we meer dan 300.000 vroegtijdige overlijdens per jaar. In 2021 toonde een eerste studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen het verband aan tussen luchtvervuiling en arbeidsongeschiktheid wegens mentale aandoeningen. In 2023 toonde een nieuwe studie aan dat mensen die in een wijk wonen met een hoge concentratie fijn stof vaker naar de huisarts gaan.
Dit probleem aanpakken is dus een van de topprioriteiten voor de komende jaren. De Europese Unie, maar ook de federale, gewestelijke en lokale regeringen moeten de handen uit de mouwen steken. In deze cruciale context speelt België, dat in 2024 het voorzitterschap van de Raad van de EU waarneemt, een centrale rol in de lopende besprekingen om de normen voor luchtvervuiling te herzien, teneinde tegen 2035 te voldoen aan de aanbevelingen van de WGO.
Het milieu heeft een aanzienlijke positieve impact op onze gezondheid, zowel op curatief als op preventief vlak. De natuur heeft therapeutische en fysiologische effecten op onze geestelijke gezondheid: ze kalmeert, verzorgt, helpt ons te socialiseren, te ademen, onze lichaamstemperatuur te verlagen, … De studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen toonde aan dat er een correlatie bestaat tussen groene ruimtes en de consumptie van gezondheidszorg.
Daarom doen de Onafhankelijke Ziekenfondsen een aantal concrete aanbevelingen voor een gezondere toekomst die onze gezondheid en onze economie beschermt tegen 2030:
Deze aanbevelingen onderstrepen de noodzaak van dringende, gezamenlijke actie om de gezondheid en het milieu te beschermen, waarvoor de samenwerking van alle overheidsniveaus en actoren in de samenleving vereist is. Deze uitdaging is des te complexer omdat ze rechtvaardig moet zijn, omdat bepaalde groepen, zoals kinderen, ouderen, chronisch zieken en kansarmen, bijzonder kwetsbaar zijn voor klimaatverandering en de gezondheidsproblemen die daaruit voortvloeien. Daarom pleiten de Onafhankelijke Ziekenfondsen ook voor een rechtvaardige transitie. Door te investeren in een groenere en gezondere toekomst, kunnen we een betere wereld creëren voor de toekomstige generaties.
