Antimicrobiële resistentie (AMR) is een wereldwijde uitdaging voor mens, dier, natuur en samenleving. Daarom vraagt de World Antimicrobial Awareness Week, een gezamenlijk initiatief van verschillende organisaties van de Verenigde Naties (waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie), elk jaar aandacht voor de problematiek. Dit jaar staat bovendien in het teken van samenwerking over de sectoren heen, een pleidooi voor een One Health-aanpak.
Verworven antimicrobiële resistentie wordt onder andere veroorzaakt door onaangepast en veelvuldig gebruik van antibiotica. Daarom analyseerden de Onafhankelijke Ziekenfondsen ook dit jaar het gebruik van antibiotica onder haar leden, gebaseerd op data tot en met juni dit jaar. Terwijl er tijdens de pandemie een daling van het antibioticagebruik werd waargenomen, tonen de laatste cijfers een globale toename. Zo stellen we vast dat zowel het aantal afgiftes, gebruikers als DDD (defined daily dose, een internationaal aangenomen meeteenheid voor geneesmiddelenvolume), dicht in de buurt komen van de situatie voor de pandemie.
| Jaar | Evolutie antibioticagebruikers | Evolutie DDD | Evolutie voorschriften | % leden dat antibiotica gebruikt |
| 01/07/17-30/06/18 | -1.0 % | -1.5 % | -3.8 % | 34.5 % |
| 01/07/18-30/06/19 | -5.3 % | -5.8 % | -13.0 % | 32.5 % |
| 01/07/19-30/06/20 | -8.8 % | -10.4 % | -11.0 % | 29.0 % |
| 01/07/20-30/06/21 | -17.7 % | -17.9 % | -17.3 % | 23.7 % |
| 01/07/21-30/06/22 | 26.9 % | 29.6 % | 25.2 % | 29.8 % |
In vergelijking met andere Europese landen, is België een grote verbruiker van antibiotica. Correct gebruik met daarom aangemoedigd worden. Het blijft dan ook belangrijk om aandacht te hebben voor preventie tegen besmetting. Een strikte handhygiëne en respiratoire etiquette (neus en mond bedekken met een papieren zakdoekje of met de binnenkant van je elleboog als je hoest of niest) zijn efficiënte preventieve maatregelen. Ook vaccinatie, wanneer mogelijk, draagt bij tot preventie.
Omdat het gebruik van antibiotica wijdverspreid is, moet er ook een breed beleid aan gekoppeld worden dat in lijn is met het ‘one health’ principe. Resistente bacteriën komen immers ook voor bij dieren, in voeding en in het milieu. Daarnaast vragen de Onafhankelijke Ziekenfondsen ook aandacht voor extra ondersteuning bij het correct voorschrijven van antibiotica en optimalisering van de monitoring. De begroting van 2023 voorziet hiertoe in enkele initiatieven via de maatregelen voor aangepaste zorg. Tot slot is het van belang om de sensibilisering verder te zetten.
Bijkomende informatie over het gebruik van antibiotica en microbiële resistentie:
