Geestelijke gezondheid

Gebruik van antidepressiva: de stijgende trend houdt aan

COVID heeft sporen nagelaten, dat valt niet te ontkennen. Uit een analyse door de Onafhankelijke Ziekenfondsen, met Helan in Vlaanderen, van 2,3 miljoen leden blijkt dat het gebruik van antidepressiva blijft toenemen. Tussen 2019 en 2023 stellen wij een stijging van het gebruik met 8% vast. Deze trends onderstrepen het belang van geestelijke gezondheidzorg voor onze toekomstige regeringen.

Afbeelding
depressed girl takes treatment for depression with a glass of water

Nog steeds een groot verschil tussen mannen en vrouwen

De afgelopen 5 jaar is het gebruik van antidepressiva onder leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen gestegen, onder vrouwen iets meer dan onder mannen. Momenteel nemen 7 op de 100 mannen antidepressiva, tegenover 13 op de 100 vrouwen. Aangezien vrouwen bijna twee keer zo vaak antidepressiva gebruiken, blijft dit verschil aanzienlijk.

Hoger gebruik boven de 80 jaar

Het gebruik van antidepressiva verandert met de leeftijd. Hou ouder men is, hoe waarschijnlijker het is dat men antidepressiva neemt. Aan de andere kant is de stijging tussen 2019 en 2023 groter voor jongere leeftijdsgroepen.

Afbeelding
Tabel - Gebruik antidepressiva in 2023 en evolutie 2019-2023

Sterkere toename van het gebruik in Vlaanderen en Brussel

Het gebruik van antidepressiva is sterker gestegen in Vlaanderen (+10%) en Brussel (+9%). In Wallonië is het gebruik met 7% gestegen. Relatief gezien blijft het gebruik hoger in Wallonië, want 12 op de 100 Walen gebruiken antidepressiva, tegenover 9 op de 100 Vlamingen of Brusselaars. 

Aanbevelingen van de Onafhankelijke Ziekenfondsen in het licht van deze vaststelling 

Met meer dan 80 dagelijkse doses antidepressiva per 1.000 inwoners ligt België ongeveer 10% boven het Europese gemiddelde. Het gebruik van antidepressiva moet echter met voorzichtigheid worden overwogen en worden geëvalueerd als aanvulling op niet-medicamenteuze benaderingen.
In het licht van deze vaststelling, en omdat geestelijke gezondheidsproblemen een van de belangrijkste redenen zijn voor het verlies van jaren in goede gezondheid in België, pleiten de Onafhankelijke Ziekenfondsen voor een globale aanpak met 3 hefbomen voor actie:

  1. Meer en vroegere preventie. Aangezien 50% van alle psychische aandoeningen zich voor het eerst manifesteren voor de leeftijd van 14 jaar, is tijdige preventie cruciaal. Hoe vroeger in het leven we inzetten op preventie, hoe groter de mogelijke impact en de kostenefficiëntie van deze interventies. 
    Er zijn investeringen nodig in perinatale mentale zorg en preventie voor kwetsbare toekomstige ouders en ouders van de jongste kinderen.
     
  2. Vergroting van de kennis over geestelijke gezondheid onder de bevolking om de symptomen van geestelijke gezondheidsproblemen te helpen voorkomen, herkennen en beheersen. 48,6% van de Belgen zei dat het moeilijk of zeer moeilijk was om informatie te krijgen over geestelijke gezondheidsproblemen, een cijfer dat beduidend hoger ligt dan het gemiddelde van 36,1% voor de 17 onderzochte Europese landen.
     
  3. Een uitbreiding van psychologische diensten in bejaardentehuizen, waar het gebruik van antidepressiva alarmerend hoog blijft en aantoont dat de beschikbare zorg ontoereikend of ongeschikt is voor de behoeften van ouderen.

Meer info in ons memorandum 

 

Grafisch Europese ranking voor het gebruik van antidepressiva per 1000 inwoners