Vrouwen krijgen onvoldoende sociale bescherming
Het is belangrijk om op te merken dat de plaatselijke ziekenfondsen (MUSA) steunen op het principe van discriminatieverbod maar ook op de bijdrage van de leden. Bepaalde personen zijn dus uitgesloten omdat ze geen bijdrage kunnen betalen. Verder definiëren de MUSA’s een reeks verstrekkingen die zij al dan niet ten laste nemen in geval van ziekte. Vrouwen hebben geslachtsgebonden behoeften met een groot preventieluik, die helaas niet ten laste genomen worden.
Als de overheid gratis zorg biedt voor bepaalde ziektes die verband houden met de zwangerschap, zijn er toch nog veel ziektes die niet ten laste genomen worden. Denk maar aan hepatitis, baarmoederfibroom, seksueel overdraagbare aandoeningen (soa), ongezonde voeding, kanker (borstkanker en baarmoederhalskanker), infectieziekten zoals longontsteking, enz.
Veel vrouwen worden echter door deze ziektes getroffen:
Volgens het rapport over de opsporing van baarmoederhalskanker van het Programme National de Santé de la Reproduction in 2017, testten 2% van de onderzochte vrouwen positief (precancereuze letsels of bevestigde baarmoederhalskanker).
Uit de demografische en gezondheidsenquête in Burundi (2016-2017) blijkt dat bijna 1 vrouw op 5 mager is (19%) en dat 6% matig tot erg mager is. Daarentegen heeft 6% van de vrouwen overgewicht en 2% obesitas.
Uit diezelfde bron blijkt ook dat soa’s vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen (11% van de vrouwen tegen 6% van de mannen, van 15 tot 49 jaar).
Vrouwen worden niet voldoende ten laste genomen waardoor ze meer vatbaar zijn voor gezondheidsproblemen die vermeden konden worden met een betere sociale dekking.
Beperkte toegang tot gezondheidszorg voor bepaalde vrouwengroepen door kwetsbaarheid en discriminatie
Sommige vrouwengroepen hebben ook weinig toegang tot de gezondheidszorg. Daartoe behoren specifieke groepen die door hun kwetsbaarheid slachtoffer zijn van discriminatie, zoals vrouwen uit de minderheidsgemeenschap Batwa, vrouwen die aan het hoofd staan van eenoudergezinnen, tienermoeders die de school hebben verlaten, mensen met psychische aandoeningen en overlevenden van seksueel geweld. Hoewel deze vrouwen programma’s voor sociale bescherming zouden moeten genieten om armoede tegen te gaan, zijn ze niet altijd gedekt door de plaatselijke ziekenfondsen. Vooral armen, zwakke groepen en vrouwen die lijden aan geestelijke ziektes en epilepsie worden uitgesloten en buiten de maatschappij geplaatst. Zij hebben allemaal moeilijk toegang tot gezondheidszorg. Nochtans heeft iedereen zonder uitzondering recht op gezondheid. Een goede gezondheid en welzijn garanderen, alsook gendergelijkheid zijn 2 van de 13 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling die de Verenigde Naties hebben vastgesteld om een betere en duurzamere toekomst voor iedereen te bereiken.
Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de beslissingsorganen en verenigingen
De Afrikaanse regeringen erkennen deze vaststelling, maar weinig initiatieven worden op poten gezet om vrouwen te integreren in het leiderschap en in burgerparticipatie. Ziekenfondsen bieden de leden (mannen en vrouwen) de mogelijkheid om deel te nemen aan het leven van de vereniging en verantwoordelijkheden op zich te nemen, ook al is het leiderschap van vrouwen niet erg ontwikkeld. De ervaring leert echter dat de resultaten van de ziekenfondsen verbeteren wanneer vrouwen erbij betrokken zijn.
In Afrikaanse samenlevingen zijn vrouwen vaak aanwezig in gespreksgroepen, maar hun potentieel om te communiceren over preventie van ziekten die verband houden met de sociale gezondheidsdeterminanten wordt onvoldoende benut.
Het is ook van cruciaal belang om de mannen beter te informeren over de genderkwestie en sociale bescherming om de ruimte voor vrouwen om zich uit te drukken, hun deelname aan verbeteringsmechanismen en een rechtvaardiger besluitvorming over gezondheidskwesties te bevorderen.
In 2032 beogen we, in samenwerking met Louvain Coopération, een verbetering van de drie bovenvermelde vaststellingen om zo te kunnen optreden tegen ongelijkheden en ze te beperken. Als ziekenfonds zit solidariteit in ons DNA. Het is dus logisch dat we onze deskundigheid in een intermutualistische en intercontinentale context ten dienste stellen van de projecten van Louvain Coopération. De toegang tot gezondheidszorg is een basisrecht. In Burundi heeft bijna 90 % van de bevolking geen sociale bescherming op het gebied van gezondheid. De plattelandsbevolking en de werknemers in de informele sector, die in geval van ziekte worden blootgesteld aan rampzalige uitgaven, zijn het meest getroffen.
