Geneesmiddelen

World Antimicrobial Awareness Week: extra aandacht voor correct gebruik van antibiotica

Elk jaar wordt er tijdens de “World Antimicrobial Awareness Week” (Internationale week voor Verstandig gebruik van Antibiotica) wereldwijd extra aandacht gevraagd voor een correct gebruikt van antibiotica. De Onafhankelijke Ziekenfondsen hebben daarom de evolutie van het antibioticagebruik van hun leden, tussen 2015 en 2020, geanalyseerd. En wat bleek? Ook hier heeft COVID-19 invloed op gehad.

Afbeelding

De Internationale Week voor Verstandig gebruik van Antibiotica krijgt elk jaar heel wat aandacht. Het is immers belangrijk om antibiotica correct te gebruiken. Een verkeerd gebruik kan bacteriën immers resistent maken, waardoor ernstige ziekten niet meer goed behandeld kunnen worden.

De Onafhankelijke Ziekenfondsen hebben de evolutie van het antibioticagebruik van hun leden onder de loep genomen. Hier zijn enkele resultaten:

  • In 2020 werden er 575 antibioticavoorschriften per 1.000 rechthebbenden afgeleverd, terwijl dat er in 2009 nog 735 waren. Dit is een stap in de goede richting, maar we zijn nog steeds ver verwijderd van de nationale doelstelling van 400 antibioticavoorschriften per 1.000 rechthebbenden voor 2020.
  • 1 op de 4 leden kregen in 2020 een antibioticum voorgeschreven. Dat betekent dat het aandeel van de leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen dat antibiotica gebruikt, daalde van 36,7% tot 32,3% in 2019 en 25,5% in 2020.
  • Bijna de helft van de gebruikte antibiotica zijn tweedelijnsantibiotica, dat zijn antibiotica die gebruikt worden wanneer de standaardbehandeling niet of onvoldoende werkt. Dit is een kleine verbetering sinds 2015 maar we zijn er nog lang niet. Het doel van de Wereldgezondheidsorganisatie is immers dat slechts 40% van het volume tweedelijnsantibiotica zijn. 
  • Het antibioticagebruik stijgt trouwens met de leeftijd: in 2020 ligt het dagelijkse volume per rechthebbende bijna 5 keer hoger bij 80-plussers dan bij < 19-jarigen.
     

Maatregelen en beter hygiënisch gedrag

2020 was een uitzonderlijk jaar op verschillende vlakken en dus ook het  antibioticagebruik werd beïnvloed door COVID-19. In ons land piekt het antibioticagebruik doorgaans van eind december tot begin februari. Maar in 2020 was dat anders. De genomen maatregelen tijdens de pandemie (sociale afstand bewaren, mondmaskers dragen, telewerken, gesloten crèches en scholen) en een beter hygiënisch gedrag (zoals het regelmatig wassen van de handen) hebben waarschijnlijk deels bijgedragen tot de daling in antibioticagebruik. Ook het uitstellen van zorg en consultaties tijdens de pandemie kunnen deze daling verklaren.

Het is dus belangrijk dat de genomen maatregelen een soort van gewoonte worden. Thuis blijven als je ziek bent of een goede hand -en hoesthygiëne hebben, kan bijdragen tot een duurzaam effect op het antibioticagebruik en de antibioticaresistentie. En op die manier blijven de antibiotica ter beschikking van mensen die het echt nodig hebben.