Digitalisering

De uitdagingen van artificiële intelligentie op de universiteit

Ons land is een van de meest ambitieuze landen van Europa op het gebied van artificiële intelligentie. Het recentste initiatief is een interuniversitair certificaat in artificiële intelligentie in de geneeskunde en digitale gezondheid dat in september 2022 start aan de ULB en de UMons. Ontmoeting met dr. Giovanni Briganti, arts en docent aan de ULB en de Universiteit van Bergen en coördinator van de AI4Health-groep binnen AI4Belgium.

Afbeelding
intelligence artificielle AI université

Hoe is het idee van een interuniversitair certificaat ontstaan?     

Ik heb gedurende vele jaren een expertise ontwikkeld op het gebied van artificiële intelligentie, aangezien ik mijn doctoraatsproefschrift over het onderwerp artificiële intelligentie heb gemaakt. Tijdens een webinar dat ik aan de ULB gaf over het belang van artificiële intelligentie en gekoppelde geneeskunde, benadrukte ik de noodzaak om experts aan de universiteit op te leiden. De afdelingen voor voortgezette opleiding van de ULB en de UMons hebben belangstelling getoond voor de ontwikkeling van dit opleidingsplan. Wij hebben onze krachten en expertise gebundeld met Karim Zouaoui, hoogleraar epidemiologie aan de faculteiten geneeskunde van de ULB en de UMons en directeur van het laboratorium voor experimentele geneeskunde van de ULB. Ik voor de technologische kant en hij voor de maatschappelijke, filosofische en wetenschappelijke kant. Dit interuniversitair certificaat is het eerste in België en een van de eerste in Europa. Wij hebben zowel technische als klinische deskundigen bijeengebracht, evenals deskundigen op het gebied van het beheer van artificiële intelligentie, met aspecten van recht, ethiek en epistemologie. 
 

Giovanni Briganti

Voor wie is deze opleiding bedoeld?    

Ze is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in artificiële intelligentie en digitale geneeskundige verzorging. Ze staat dus open voor alle gezondheidsprofessionals, zoals verpleegkundigen, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, psychologen, zorgkundigen, enz., maar ook voor leidinggevend personeel in ziekenhuizen of farmaceutische bedrijven, enz. Iedereen die ook maar een beetje geïnteresseerd is in dit onderwerp. Er is een grote behoefte om zoveel mogelijk mensen over dit onderwerp op te leiden.  

Hoe lang duurt de opleiding en hoe wordt ze georganiseerd?  

Ze volgt het academiejaar en loopt dus van oktober tot juni. We bieden 4 hoofdmodules aan. We introduceren eerst artificiële intelligentie vanuit een technisch oogpunt, en brengen iedereen op hetzelfde kennisniveau door te beginnen met de basisbeginselen van gegevensanalyse, tot de belangrijkste modellen die vandaag worden gebruikt. Ten tweede kijken we naar de belangrijkste toepassingen van AI in de geneeskunde en de elementen van digitale gezondheid en de belangrijkste domeinen daarvan. Vervolgens kijken we naar de uitdagingen van AI en digitale zorg in België en Europa. En ten slotte een vierde module over de impact van digitale zorg in de samenleving, een meer transversale module die kwesties van recht, filosofie en psychologie zal introduceren. Aan het einde van het programma moeten de studenten immers een thema kiezen voor hun eindwerk, dat zij moeten uitvoeren om na te denken over een transversaal vraagstuk dat verband houdt met AI of digitale zorg in hun professionele omgeving of in hun onderzoeksgebied. Binnen een organisatie moet bijvoorbeeld een project worden opgezet om deze digitale dimensie op te nemen.  

Artificiële intelligentie en digitale zorg: wat is het verschil tussen de twee?

Artificiële intelligentie wordt door de Europese Commissie gedefinieerd als een geheel van systemen die zelf kunnen leren en in bepaalde situaties gegevens kunnen optimaliseren met een door de gebruiker bepaald resultaat. Hier is duidelijk sprake van een wetenschappelijke discipline, maar ook van een technologisch toepassingsgebied waar in wezen twee grote delen bestaan: een algoritme en een heuristische techniek, d.w.z. de benadering van leerstrategieën. Vandaag gaat het vooral over machinaal leren in de geneeskunde, maar ook over beslissingsplanning en het delen van kennis. Digitale zorg, daarentegen, wordt gedefinieerd als de verzameling van alle toepassingsgebieden van ‘slimme’ technologieën ter verbetering van de geneeskundige verzorging.  

Wat is volgens u de belangrijkste toegevoegde waarde van artificiële intelligentie in de geneeskundige verzorging en de medische sector?

De toegevoegde waarde is gebaseerd op 5 assen. Ten eerste, verbetering van de kwaliteit van de aan de patiënten verleende zorg en dus een gezondere bevolking. Ten tweede, de vaardigheden van de professionals vergroten en de kwaliteit van hun beroepsleven verbeteren. Ten derde, ondersteuning van de prestaties van zorginstellingen (ziekenhuizen, verpleeghuizen). Ten vierde, onderzoek ondersteunen, en ten vijfde, het overheidsbeleid inzake geneeskundige verzorging sturen. De autoriteiten hebben de voordelen van artificiële intelligentie begrepen. In 2019 werd de AI4Belgium-coalitie gevormd, gesteund door de federale overheid, in het bijzonder de gezondheids- en medische aspecten via de AI4Health-werkgroep. En elke deelstaat heeft zijn eigen plan voor artificiële intelligentie.  

Wat zijn de obstakels voor meer artificiële intelligentie?  

De grootste angst van artsen is de ontmenselijking van de geneeskundige verzorging, en dus een verstoring van het contact tussen arts en patiënt. Persoonlijk zie ik deze angst als het resultaat van een gebrek aan kennis. Het doel van digitale tools is namelijk om tijd vrij te maken voor taken met een hoge toegevoegde waarde door taken met een lage toegevoegde waarde te laten vallen. Administratieve taken nemen bijvoorbeeld 30 tot 50 % van de tijd in beslag en kunnen worden geautomatiseerd door nieuwe technologische middelen in te voeren.  
 

Meer info over AI in België

Federaal 

AI4Belgium organiseert jaarlijks de week van de artificiële intelligentie.