In 2013 was er Victor, 2 jaar later volgde Elias en nu is er Pia. De problematiek van dure geneesmiddelen staat volop in de kijker, maar duurzame oplossingen blijven grotendeels achterwege. 5 sleutelfactoren volgens de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
Al sinds 2015 overschrijden de uitgaven voor geneesmiddelen de budgetdoelstelling van meer dan 4 miljard euro. In 2018 met maar liefst 392 miljoen euro. Hoe komt dat? Verschillende elementen spelen een rol. Er komen nieuwe, dure geneesmiddelen op de markt. Het gaat vooral om kankergeneesmiddelen, medicatie tegen zeldzame ziekten en recent ook gentherapie. Daarnaast is er ook het hoge volume aan geneesmiddelen in ons land. Hoe moeten we dat aanpakken?
In het huidige systeem beslist de farmaceutische industrie in welke ziektes ze investeert. Waardoor geneesmiddelen niet altijd aan de werkelijke medische noden beantwoorden. Hoe kunnen we de switch maken naar een systeem dat wel vertrekt vanuit de vraag in plaats van het aanbod? Voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen zouden de overheden een lijst moeten opmaken met de medische noden. En binnen die lijst moeten ze ook duidelijke prioriteiten stellen.
Is er onzekerheid over de werkzaamheid of de budgettaire impact van een nieuw, duur geneesmiddel? Dan kan de Minister van Volksgezondheid beslissen om een tijdelijke terugbetaling te voorzien, via een overeenkomst met de farmaceutische firma in kwestie. Alleen zijn die onderhandelingen met de farmabedrijven vertrouwelijk. Elk land onderhandelt over bepaalde prijscompensaties, maar niemand weet wie welke compensaties gekregen heeft. De Onafhankelijke Ziekenfondsen vragen om dat systeem bij te sturen. Er zouden meer gedetailleerde gegevens beschikbaar moeten komen, onder meer met het oog op een goed budgetbeheer.
Internationale samenwerking is essentieel om de patiënten toegang te geven tot innoverende, dure geneesmiddelen. Want samen sta je sterker. Het project ‘Beneluxa’ is een stap in de goede richting. Voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen is het wel belangrijk dat die landen in de toekomst ook informatie uitwisselen over de werkelijke kost die ze uiteindelijk betalen voor een innovatief geneesmiddel. Ook rond horizon scanning kunnen die landen samenwerken.
Hoe we dat kunnen doen? Onder meer met een maximumbudget voor bepaalde aandoeningen. Bij een overschrijding compenseren de farmabedrijven dan (een deel van) de kosten, afhankelijk van hun marktaandeel. De Onafhankelijke Ziekenfondsen pleiten ook voor een hervorming van de huidige compenserende heffing. Nu betalen farmabedrijven slechts 2,5 % van het totale geneesmiddelenbudget als er een overschrijding is.
Ook dat is een prioriteit voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Enerzijds door het gebruik van goedkope geneesmiddelen te stimuleren. Niet enkel via sensibilisering, maar ook door bv. incentives te creëren bij het voorschrijven of door bepaalde minimumquota op te leggen voor biosimilars. En anderzijds door kwaliteitsvol voorschrijven volgens de wetenschappelijke richtlijnen te promoten. Daar kan je de artsen helpen door de hulp bij de beslissing voor correct voorschrijven op te nemen in hun medische software.
Evelyn Macken & Claire Huyghebaert,
Experten Geneesmiddelen bij de Onafhankelijke Ziekenfondsen
Meer info? Ontdek al onze voorstellen in ons Memorandum 2019!
