Opnieuw aan de slag na een periode van arbeidsongeschiktheid bevordert het herstel. Maar dat betekent niet dat we bij een werkhervatting over één nacht ijs moeten gaan. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) zoekt samen met de betrokkene het best mogelijke traject om terug te beginnen werken. Joke Van Bommel van de VDAB legt uit.
Verschillende studies maakten het al duidelijk: arbeidsre-integratie is belangrijk voor het herstelproces. Het moet dan uiteraard wel gaan over werkbaar werk. In dat geval geeft de job een zinvolle invulling aan het leven en bevordert het fysiek en psychosociaal welzijn, de gezondheid en de levenskwaliteit. Het is belangrijk om tijdig werk te maken van de re-integratie: de eerste 4 tot 6 weken van arbeidsongeschiktheid zijn cruciaal om een terugkeer naar werk succesvol te maken. Hoe langer de arbeidsongeschiktheid duurt, hoe groter de angst wordt om terug te keren naar het werk. Dan is het niet langer de medische aandoening die de persoon afremt.
Het domein van re-integratie kent verschillende actoren. Een belangrijke actor is uiteraard de persoon zelf. Mensen die arbeidsongeschikt worden, hebben op dat moment vaak nog niet veel kennis over de situatie waarin ze terecht komen.
In eerste instantie kunnen zij terecht bij de behandelende dokter, want die is vaak het eerste aanspreekpunt. Huisartsen spelen een belangrijke rol in het verdere re-integratieproces door goed te informeren en door te verwijzen. Ook de ziekenfondsen zijn een belangrijke bron van informatie. Wie langere tijd arbeidsongeschikt is, wordt gecontacteerd door een adviserend arts of paramedicus om de stappen naar werk te bespreken. Zij kunnen samen met hen bekijken of een opleiding mogelijk is om de loopbaan een nieuwe wending te geven.
Maar werknemers kunnen ook terecht bij de arbeidsarts van hun werkgever. In een re-integratietraject bekijken ze samen of een terugkeer naar de huidige functie mogelijk is of dat er binnen het bedrijf aangepast werk mogelijk is zijn. Dit traject met de arbeidsarts kan zowel een informeel als formeel karakter hebben.
Mensen die langdurig afwezig zijn, hebben een grotere nood aan ondersteuning om opnieuw te beginnen werken. Hier speelt de werkgever een belangrijke rol. Het is noodzakelijk dat mensen in arbeidsongeschiktheid een band onderhouden met het bedrijf waar ze werken. Bij de VDAB zien wij langs beide kanten angst om de ander te contacteren: de werkgever wilt de zieke niet storen tijdens het ziek zijn en arbeidsongeschikte werknemer ervaart een angst om de werkgever te contacteren. Het is dus belangrijk om dit bespreekbaar te maken.
Dankzij een overeenkomst tussen het RIZIV, de ziekenfondsen en de VDAB kunnen mensen in arbeidsongeschiktheid terecht bij VDAB en partners, zoals GTB (Gespecialiseerd Team Bemiddeling). Wij helpen in de bemiddeling en we zoeken samen met de werknemer naar een opleiding. We geven ook gespecialiseerde begeleiding op de werkvloer. We doen dit gratis voor werknemers die langdurig afwezig zijn. Voor sommige stappen in het arbeidsre-integratieproces is de goedkeuring van de adviserend arts vereist. Meer informatie is hier te vinden: https://www.vdab.be/arbeidshandicap/default1.shtml.
Het is cruciaal om zo snel als haalbaar is, werk te maken van re-integratie. Bovendien toont onderzoek aan dat niet enkel de formele re-integratietrajecten, maar ook de informele trajecten erg waardevol zijn. De band die een arbeidsongeschikte met zijn werkgever en collega’s behoudt, is van groot belang. Wanneer een afwezige werknemer aangepast werk aangeboden krijgt, zoals een geleidelijke werkhervatting of aanpassingen aan de werkpost, zal hij of zij vlotter de overgang maken naar voltijds werk. VDAB helpt ook werkgevers op weg om dit te kunnen bereiken. Succesvolle re-integratie namelijk begint bij een goed doordacht preventiebeleid. Het is belangrijk dat werkgevers aandacht hebben voor mensen met gezondheidsproblemen en hier preventie rond organiseren. Een werkgever met een open communicatie, die bereid is om te bekijken welke aanpassingen mogelijk zijn bij terugkeer naar de werkvloer is een cruciaal voor een geslaagde re-integratie.
