Teleconsultaties pieken door de COVID-19-context

Aan het begin van de gezondheidscrisis heeft het RIZIV de dringende invoering goedgekeurd van nieuwe verstrekkingen die iedere arts kan attesteren: de nomenclatuurcodes 101990 (triage COVID-19), 101135 (advies met het oog op zorgcontinuïteit) en 101835 (triage COVID-19 tijdens de huisartsenwachtdienst). Het betreft hier teleconsultaties zonder lichamelijk onderzoek. De toepassingsregels werden mettertijd aangepast zodat ook andere zorgverstrekkers teleconsultaties konden attesteren. Volgens het RIZIV, dat de COVID-19-uitgaven opvolgt, waren er in de periode maart-mei 2020 wel 3.813.173 gevallen van zorg vanop afstand, waarvan 3.757.742 bij artsen.

Wij hebben een stand van zaken opgesteld over het gebruik van de teleconsultatie, op basis van de administratieve gegevens van onze leden. Deze gegevens dekken de periode maart-september 2020.

Aantal teleconsultaties

Huisartsen nemen het leeuwendeel van de teleconsultaties voor hun rekening. Deze teleconsultaties houden niet altijd verband met COVID-19: het kan ook gaan om de hernieuwing van geneesmiddelen of de opvolging van een chronisch zieke.

In de andere disciplines lopen de logopedisten aan kop, vooral tussen half april en begin juni. Een andere piek verschijnt rond 20 april en betreft psychotherapeutische verstrekkingen. Half maart werd het multidisciplinair oncologisch consult (MOC) zeer vaak geattesteerd.

Per type verstrekking

Als we het gebruik van de teleconsultatie onderzoeken per type verstrekking, en de verstrekkingen ‘advies met het oog op zorgcontinuïteit’ (969.640 gevallen) en ‘advies met het oog op triage COVID-19’ (150.012 gevallen) buiten beschouwing laten, zien we de volgende top vijf: individuele zitting 30 minuten voor dyslexie (26.728 gevallen), psychologische diagnose of psychotherapie 30 minuten (16.105 gevallen), psychotherapie 45 minuten met videocommunicatie (13.508 gevallen), telefonisch advies met doorverwijzing patiënt (12.588 gevallen) en individuele zitting 30 minuten in kabinet taalstoornissen (11.096 gevallen).

Per kwalificatie

Als we het gebruik van teleconsultatie onderzoeken op basis van de kwalificatie van de zorgverlener, zien we deze top vijf: huisarts (958.672 gevallen), logopedist (47.269 gevallen), specialist in psychiatrie (42.000 gevallen), oncoloog (25.085 gevallen) en specialist in pediatrie (21.087 gevallen).

Wat stellen de Onafhankelijke Ziekenfondsen voor inzake teleconsultaties?

• De toepassingsdomeinen en/of patiëntengroepen identificeren waar telegeneeskunde gunstig kan zijn. Bijvoorbeeld: opvolging van chronisch zieken, opvolging na de ziekenhuisopname, geestelijke gezondheid, preventie en levensstijl.
• Tegen 2021 het e-Healthplan actualiseren voor het deel mobiele gezondheid, en het terugbetalingsproces voor gezondheidsapps vergemakkelijken via de RIZIV-piramide (niveau 3), op voorwaarde dat deze apps beantwoorden aan vooraf bepaalde criteria.
• Tegen 2021 een kader (type raadpleging, reglementaire en technische bepalingen, ...) definiëren voor teleconsultaties door adviserend artsen, en dit systeem invoeren.
• Tegen 2022 een kader (type raadpleging, reglementaire en technische bepalingen, ...) en een terugbetalingssysteem definiëren voor teleconsultaties door huisartsen en andere verstrekkers, en hierbij het evenwicht met fysieke consultaties bewaren in termen van tenlasteneming door de verplichte verzekering, en het systeem invoeren.
• Een actieplan met een tijdlijn opstellen voor de implementering van de andere aspecten van telegeneeskunde (tele-expertise, telemonitoring, personenalarmsysteem, gezondheidsapps).
• De digital health literacy (technologie en health literacy met elkaar verbinden) integreren in het mobiele-gezondheidsplan om de toegankelijkheid tot de zorg te garanderen voor iedereen en de burger te helpen digital literacy-vaardigheden te verwerven.